गणरायांच्या स्थापनेसाठी दोन शुभ मुहूर्त

दिनमान प्रतिनिधी

मुंबई|

पुराणानुसार भगवान गणेशाचा जन्म भाद्रपद चतुर्थीला दिवसाच्या दुसर्‍या प्रहरात झाला होता. त्या दिवशी स्वाती नक्षत्र आणि अभिजीत मुहूर्त होते. असाच योग १९ सप्टेंबर रोजी घडत आहे. या तिथी, वेळ आणि नक्षत्रांच्या योगात दुपारी सूर्य थेट डोक्यावर असताना, देवी पार्वतीने गणपतीची मूर्ती बनवली आणि त्यात भगवान शंकराने आपला प्राण अर्पण केला.

यावेळी मंगळवारी गणेश स्थापनेचा योग जुळून आला आहे. या योगात गणपतीच्या विघ्नेश्वर स्वरूपाची पूजा केल्यास अपेक्षित फळ मिळते, असे विद्वानांचे म्हणणे आहे. गणेश स्थापनेला शश, गजकेसरी, अमला आणि पराक्रम नावाचा राजयोग मिळून चतुर्महायोग तयार होत आहे.

या दिवशी प्रतिष्ठापनेसोबतच पूजेसाठी दिवसात दोनच शुभ मुहूर्त असतील. वास्तविक गणपतीची स्थापना आणि पूजा दुपारीच करावी. जर वेळ नसेल तर कोणत्याही शुभ किंवा चोघडिया मुहूर्तावरही गणपती स्थापना करता येते. संपूर्ण गणेशोत्सवात दररोज ऊं गं गणपतयै नमः याचा जप केल्याने पुण्यप्राप्ती होते.

गणपती मूर्तीशी संबंधित महत्त्वाच्या गोष्टी

• गंगा किंवा कोणत्याही पवित्र नदीच्या मातीसह शमी किंवा पिंपळाच्या मुळाजवळील मातीपासून मूर्ती बनवता येते. जिथे माती घ्याल तिथे वरून चार बोटे काढून आतून माती वापरा
• मातीशिवाय गाईचे शेण, सुपारी, रुई, नारळ, हळद, चांदी, पितळ, तांबे, स्फटिक यांच्यापासून बनवलेल्या मूर्तीही बसवता येतात.
• मातीमध्ये नैसर्गिक शुद्धता असते. जमीन, पाणी, वायू, अग्नी आणि आकाश हे भाग असल्यामुळे ते पंचभूतांनी बनलेले आहे. देवी पार्वतीनेही मातीचा पुतळा बनवला होता, त्यानंतर भगवान शिवाने त्यात प्राण फुंकले. तो गणेश झाला.
• घरामध्ये हाताच्या आकाराएवढी गणेश मूर्तीची प्रतिष्ठापना करावी. शास्त्राच्या मोजमापानुसार मूर्ती १२ अंगुल म्हणजेच साधारण ७ ते ९ इंच असावी. घरामध्ये यापेक्षा जास्त मूर्ती नसावी. मंदिरे आणि पंडालसाठी असा नियम नाही. घरी बसलेला गणेश शुभ आहे आणि कार्यालय, दुकाने आणि कारखान्यांसाठी उभा गणेश शुभ आहे.
• मूर्ती पूर्व, उत्तर किंवा उत्तर-पूर्व कोपर्‍यात (ईशान्य-पूर्व दरम्यान) ठेवा. तुम्ही त्याची स्थापना ब्रह्मस्थानात म्हणजेच घराच्या मध्यभागी असलेल्या रिकाम्या जागेतही करू शकता. बेडरूममध्ये, पायर्‍यांखाली आणि बाथरूमजवळ मूर्ती बसवू नका, असे तज्ज्ञ प्रो. रामनारायण द्विवेदी, काशी विद्वत परिषद, डॉ गिरिजाशंकर शास्त्री, बीएचयूच्या ज्योतिष विभागाचे प्रमुख डॉ गणेश मिश्र यांनी सांगितले.